400 batów / Les quatre cents coups (1959)

Tytuł filmu: „400 batów” (Les quatre cents coups, 1959)
Reżyser: François Truffaut

Opis:

W dynamicznym Paryżu, gdzie ulice tętnią życiem, rozgrywa się historia trzynastoletniego Antoine’a Doinela (Jean-Pierre Léaud), chłopca poszukującego zrozumienia w świetle niewłaściwie traktującego go świata. François Truffaut, jedna z ikon francuskiej nowej fali, debiutuje pełnometrażowym filmem, „400 batów”, który stanowi pierwszą odsłonę pięcioczęściowego cyklu, opowiadającego o losach młodego bohatera.

Antoine, marzący o ucieczce nad morze, znajduje się w trudnym punkcie życiowym. Jego relacje z rodzicami, zdominowanymi przez ojczyma i obojętną matką, są napięte. Ojciec, pochłonięty pasją do samochodów, nie znajduje czasu na syna, a matka nie potrafi poświęcić mu uwagi. W szkole również nie układa mu się dobrze, a konflikty z dorosłymi stają się nieuniknione. To wszystko skłania Antoine’a do marzenia o ucieczce, o poszukiwaniu wolności nad falami morskiego brzegu.

Film, zdobywca Złotej Palmy w Cannes i nominowany do Oscara za scenariusz, ukazuje Antoine’a jako alter ego samego reżysera. Chłopak mieszka w skromnym mieszkaniu na przedmieściach Paryża z matką (Claire Maurier) i ojczymem (Albert Remy). Atmosfera domu duszna i nieprzyjemna wpływa negatywnie na chłopca, podobnie jak szkoła, gdzie surowy nauczyciel stosuje represyjne metody wychowania.

Zbuntowany Antoine decyduje się na szkolne wagary razem z przyjacielem Rene Bigeyem (Patrick Auffay), co stawia go w konfrontacji z surowymi konsekwencjami. Wędrując ulicami Paryża, Antoine spotyka nawet swoją matkę, która choć go dostrzega, nie zdradza jego obecności ojczymowi. Chłopak, zdając sobie sprawę z niemożliwości powrotu do domu, pisze poruszający list pożegnalny do rodziców, rozpoczynając nieznane życie na własną rękę.

Po pewnym czasie matka, zaniepokojona brakiem wieści od syna, postanawia go odnaleźć. W tym momencie Antoine doświadcza zmiany w jej postawie, gdy matka zaczyna okazywać mu więcej ciepła i zainteresowania. W ramach próby zrekompensowania zaniedbań rodziców, obiecuje mu nagrodę pieniężną za dobrą ocenę z wypracowania. Rodzinne chwile szczęścia przerywa jednak oskarżenie o plagiat ze strony nauczyciela francuskiego, co skierowuje Antoine’a do szkolnego dyrektora.

Chłopak, zdeterminowany i niechętny powrotowi do domu z obawy przed ojczymem, postanawia zrealizować swoje marzenie o dotarciu nad morze. Aby zdobyć środki na podróż, rzuca się w ryzykowną próbę kradzieży maszyny do pisania z biura ojczyma. Gdy plan nie udaje się, a nikt nie chce zakupić skradzionego sprzętu, Antoine decyduje się go zwrócić. Jednakże, zanim zdoła to zrobić, zostaje złapany i skierowany do Ośrodka Obserwacyjnego dla Nieletnich Przestępców.

„400 batów” to film, który nie tylko rzuca spojrzenie na trudne dzieciństwo Antoine’a Doinela, ale także stanowi subtelny komentarz Truffauta na temat społeczeństwa i relacji rodzinnych we Francji lat 50. XX wieku. Obraz ten nieustannie trzyma widza w napięciu, ukazując emocjonalną podróż chłopca, który próbuje odnaleźć swoje miejsce w świecie, niezrozumiany i zraniony przez dorosłych oraz rówieśników. „400 batów” to arcydzieło francuskiego kina, które pozostawia trwałe wrażenie i skłania do refleksji nad kondycją ludzką.