Jeżeli …. / If…. (1968)
Film
Czas trwania: 1 godz. 51 min.
Opis
Jeżeli… (1968) to brytyjski film fabularny w reżyserii Lindsaya Andersona, zdobywca Złotej Palmy na 22. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes w 1969 roku. Film opowiada historię Micka Travisa, ucznia typowej brytyjskiej szkoły z internatem, który postanawia się zbuntować przeciwko panującym w niej porządkom.
Film rozpoczyna się sceną, w której Mick wraca do szkoły po wakacjach. Od razu staje się jasne, że placówka ta jest miejscem, w którym panują skostniałe i brutalne porządki. Uczniowie są podzieleni na hierarchiczne grupy, a ci znajdujący się na niższych szczeblach są poddawani codziennym represjom ze strony starszych kolegów i kadry pedagogicznej. Mick, który ma dość ogólnego terroru, postanawia się zbuntować.
Razem z dwoma przyjaciółmi, Johnnym i Wallace’em, Mick rozpoczyna walkę przeciwko biernym opiekunom i kolegom. Ich działania są początkowo niewielkie, ale stopniowo nabierają rozpędu. Mick i jego przyjaciele organizują demonstracje, rozprowadzają ulotki i wygłaszają przemówienia. Ich działania wywołują coraz większe poruszenie wśród uczniów, którzy zaczynają się budzić do świadomości.
Rewolucja uczniowska w końcu doprowadza do wybuchu. Mick i jego przyjaciele podpalają szkołę i zmuszają kadrę pedagogiczną do ucieczki. W finale filmu Mick wygłasza mowę, w której głosi potrzebę zmiany społecznej.
Jeżeli… to film, który porusza ważne tematy społeczne, takie jak autorytaryzm, bierność i potrzeba zmian. Film jest również mocną satyrą na brytyjskie społeczeństwo lat 60. XX wieku.
Analiza filmu
Język i styl
Anderson stosuje w filmie wyrazisty język i styl. Obrazy są często pełne przemocy i brutalności, a dialogi są pełne ironii i sarkazmu. Taki styl nadaje filmowi wyrazisty i niepokojący charakter.
Motywy
W filmie pojawiają się następujące motywy:
- Autorytaryzm – film krytykuje autorytarne rządy i instytucje, które pozbawiają ludzi wolności i godności.
- Bierność – film krytykuje bierność ludzi, którzy nie chcą walczyć o swoje prawa.
- Niezgoda – film pokazuje, że nawet w najbardziej autorytarnych systemach zawsze znajdą się ludzie, którzy będą sprzeciwiać się panującym porządkom.
Interpretacje
Film można interpretować na wiele sposobów. Można go odczytywać jako metaforę rewolucji studenckiej, która wybuchła w Europie w 1968 roku. Można go również interpretować jako uniwersalną historię o walce dobra ze złem.
Ocena
Jeżeli… to film, który nie należy do łatwych w odbiorze. Jest to film mocny i kontrowersyjny, który może wywołać różne emocje. Jednak jest to również film, który warto obejrzeć, ponieważ porusza ważne tematy społeczne i zmusza do refleksji.
Podsumowanie
Jeżeli… to jeden z najważniejszych filmów brytyjskiej kinematografii. Jest to film, który porusza ważne tematy społeczne, ma wyrazisty język i styl, a także może być interpretowany na wiele sposobów. Film jest obowiązkową pozycją dla każdego, kto interesuje się kinem społecznym i politycznym.
