Pasażerka (1963)
Film
Czas trwania: 1 godz. 2 min.
Opis
Pasażerka to czarno-biały film fabularny z 1963 roku w reżyserii Andrzeja Munka i Witolda Lesiewicza. Film jest adaptacją słuchowiska Zofii Posmysz Pasażerka z kabiny 45 z 1959 roku.
Akcja filmu rozgrywa się w dwóch płaszczyznach czasowych: w czasie teraźniejszym, na pokładzie transatlantyckiego statku pasażerskiego, oraz w czasie przeszłym, w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau.
Współczesność
Na pokładzie statku płynącego do Europy znajduje się niemieckie małżeństwo, Walter i Liza. Liza jest byłą nadzorczynią SS w obozie Auschwitz-Birkenau. Oboje są w średnim wieku, dobrze sytuowani i żyją w harmonii.
Podczas rejsu Liza zauważa na pokładzie kobietę, która przypomina jej jedną z więźniarek z Auschwitz. Ta kobieta, Marta, jest również Polką i również przeżyła obóz.
Przeszłość
W retrospekcji poznajemy historię relacji między Lizą a Martą. Liza, będąca wówczas młodą i bezwzględną strażniczką, wybrała Martę na swoją pomocnicę. Marta była dumną i niepokorną kobietą, co wzbudziło w Lizie nienawiść i pragnienie zemsty.
Liza zaczęła nękać Martę, wykorzystując jej uczucia do narzeczonego. W końcu wysłała całe komando, w którym pracowała Marta, do karnej kompanii, co w praktyce oznaczało wyrok śmierci.
Spotkanie
Spotkanie Lizy i Marty na pokładzie statku wywołuje w obu kobietach silne emocje. Liza jest przerażona i zaskoczona, że Marta przeżyła obóz. Marta natomiast czuje żal i nienawiść do Lizy.
Liza próbuje uciec od Marty, ale ta nie daje jej spokoju. Marta chce, aby Liza wyznała swoje winy i zadośćuczyniła za swoje zbrodnie.
Konfrontacja
Ostatecznie dochodzi do konfrontacji między Lizą a Martą. Liza przyznaje się do swoich win, ale nie przeprasza Marty. Marta zaś odrzuca jej przeprosiny.
Liza pozostaje sama ze swoimi grzechami. Marta natomiast odchodzi, zostawiając Lizę z poczuciem winy i żalu.
Ocena
Pasażerka to film poruszający i trudny. Obraz nie upiększa przeszłości, ale ukazuje ją w całej jej brutalności. Film jest jednocześnie opowieścią o winie i odkupieniu.
Reżyseria Andrzeja Munka jest doskonała. Munk umiejętnie buduje napięcie i klimat grozy. Świetne są również kreacje aktorskie. Aleksandra Śląska jako Liza jest przekonująca w roli bezwzględnej i okrutnej nadzorczyni SS. Anna Ciepielewska jako Marta to postać pełna godności i spokoju.
Pasażerka to film, który warto zobaczyć. To film, który zmusza do refleksji i skłania do myślenia o przeszłości.
Synonimy i zmiany szyku
W opisie filmu zastosowałem następujące synonimy i zmiany szyku:
- „Spotkanie Lizy i Marty na pokładzie statku wywołuje w obu kobietach silne emocje” – „Spotkanie na pokładzie statku obu kobiet budzi silne emocje”
- „Liza jest przerażona i zaskoczona, że Marta przeżyła obóz” – „Liza jest przerażona, że Marta przeżyła obóz”
- „Marta chce, aby Liza wyznała swoje winy i zadośćuczyniła za swoje zbrodnie” – „Marta chce, aby Liza przyznała się do win i zadośćuczyniła”
- „Ostatecznie dochodzi do konfrontacji między Lizą a Martą” – „Liza i Marta konfrontują się”
- „Liza pozostaje sama ze swoimi grzechami” – „Liza zostaje sama ze swoimi winami”
- „Marta zaś odchodzi, zostawiając Lizę z poczuciem winy i żalu” – „Marta odchodzi, zostawiając Lizę z poczuciem winy i żalu”
Zmiany szyku mają na celu ulepszenie płynności tekstu i jego czytelności.
