Rejs (1970)

Film

Czas trwania: 1 godz. 5 min.

Opis

Film „Rejs” z 1970 roku, w reżyserii Marka Piwowskiego, to eksperymentalna komedia satyryczna utrzymana w groteskowym tonie. Akcja filmu toczy się na statku wycieczkowym płynącym po Wiśle, a głównym bohaterem jest gapowicz, wcielony przez Stanisława Tyma, który zostaje pomylony przez kapitana za instruktora kulturalno-oświatowego. W wyniku tego nieporozumienia rozpoczynają się absurdalne miniscenki, rejestrowane metodą paradokumentalną, które tworzą nietypową opowieść o manipulacjach, hierarchii społecznej i absurdu codziennego życia.

Historia filmu skupia się na różnych wydarzeniach organizowanych przez gapowicza na statku. W swojej roli instruktora kulturalno-oświatowego, organizuje zebrania, wybory rady rejsu, konkursy, oraz gry, a także stara się zapewnić rozrywkę uczestnikom wycieczki. Całe przedsięwzięcie osiąga swój kulminacyjny punkt podczas przygotowywania wielkiego balu na cześć kapitana, co jest jednym z głównych wątków filmu.

Marek Piwowski w swoim debiutanckim filmie przedstawia skromną opowieść o życiu na statku wycieczkowym i roli gapowicza jako prowadzącego różnorodne wydarzenia. Opowiada on historię, w której gapowicz podporządkowuje sobie pasażerów, manipuluje nimi i wprowadza chaos, jednocześnie eksponując ich różnorodność i indywidualne cechy. Wśród obsady filmowej znajdują się zarówno zawodowcy, jak Zdzisław Maklakiewicz, Stanisław Tym, Ryszard Pietruski, Zofia Czerwińska, Jolanta Lothe, Wanda Stanisławska-Lothe, jak i amatorzy o wyjątkowych cechach.

Reżyser nie tylko korzysta z umiejętności zawodowych aktorów, ale także angażuje amatorów, których cechy szczególne stanowią ciekawe uzupełnienie obsady. Wśród nich znajdują się osoby z pewnymi aspiracjami artystycznymi, hobbistami, a także megalomanami i frustratami. W izolacji statku, odcięci od swoich naturalnych środowisk, stają się oni podatni na propozycje gapowicza, co dodaje filmowi autentyczności i specyficznego klimatu.

„Rejs” to nie tylko komedia, ale także obraz społeczności komunikującej się za pomocą nowomowy, poddanej manipulacjom i uległej narzucanym stereotypom. W klimacie izolacji na statku, pasażerowie wybierają radę rejsu, układają regulaminy, śpiewają i spierają się, tworząc społeczność zniewoloną absurdalnymi rozgrywkami. Statek płynący wodami Wisły staje się metaforą kraju pod rządami Gomułki, choć bez bezpośrednich odniesień do polityki.

Film nie skupia się na politycznych wątkach, ale zamiast tego eksploruje absurdy codziennego życia i dynamikę społeczności, co sprawia, że „Rejs” staje się uniwersalnym obrazem ludzkiego zachowania i relacji społecznych. Przez improwizowane sceny, paradokumentalny styl rejestracji oraz unikalny sposób ukazania absurdów, Marek Piwowski stworzył dzieło, które pomimo swojej prostoty, zyskało uznanie jako jedno z najważniejszych osiągnięć polskiej kinematografii.

Baner VoD Strefa

Oglądaj online:

Baner Torrentos
reżyseria Marek Piwowski
scenariusz Marek Piwowski, Janusz Głowacki
gatunek Komedia
produkcja Polska
premiera 19 października 1970 (Światowa i polska premiera kinowa)
dystrybucja Zespół filmowy Tor
studio Studio Filmowe Tor
tytuł oryg. Rejs
inne tytuły A Trip Down the River Miedzynarodowe The Cruise Wielka Brytania
Utrzymana w groteskowym tonie eksperymentalna komedia satyryczna: akcję filmu stanowią improwizowane miniscenki, rejestrowane metodą paradokumentalną, rozgrywające się wśród pasażerów statku płynącego po Wiśle. Na pokład dostaje gapowicz (Stanisław Tym), wzięty przez kapitana (Ryszard Pietruski) za instruktora kulturalno-oświatowego. Organizuje on zebrania, wybory rady rejsu, wreszcie - gry i zabawy z okazji urodzin kapitana.
Debiut fabularny Marka Piwowskiego. Jest to skromna opowiastka o rejsie statku wycieczkowego i o gapowiczu wziętym na instruktora kulturalno-oświatowego, który aranżuje rozmaite zebrania, wybory, konkursy i akcje, podporządkowując sobie i terroryzując podatnych na manipulacje pasażerów oraz przygotowuje wielki bal na cześć kapitana. Obok zawodowców (Zdzisław Maklakiewicz, Stanisław Tym, Ryszard Pietruski, Zofia Czerwińska, Jolanta Lothe, Wanda Stanisławska-Lothe) oraz przyjaciół twórców, którzy mieli aranżować różne sytuacje, reżyser zaangażował amatorów o szczególnych cechach; nie zabrakło wśród nich ludzi o pewnych aspiracjach artystycznych (Leszek Kowalewski - poeta, zawodowo - serwisant telefonów), hobbistów, czasem megalomanów, czasem frustratów. W klimacie izolacji, odcięci od swych naturalnych środowisk, poddawali się z większą lub mniejszą ochotą propozycjom Kaowca, wybierali radę rejsu i sąd koleżeński, układali regulaminy, dyskutowali, śpiewali (na koniec każdego zebrania śpiewali "Szła dzieweczka do laseczka") i spierali się na zebraniach, coraz mniej zwracając na pracę kamery. Tak powstał komediowy obraz społeczności komunikującej się za pomocą nowomowy, konformistycznej, uległej wobec manipulacji i narzucanych stereotypów działania. Płynący wodami Wisły statek donikąd, z pogrążoną w absurdalnych rozgrywkach, zniewoloną społecznością pasażerów, był odbierany jako oczywista metafora kraju za rządów Gomułki, chociaż w filmie polityki nie było.
Jest to z pewnością jeden z najoryginalniejszych polskich filmów jakie kiedykolwiek powstały. To próba zupełnie nowego spojrzenia na rzeczywistość, wychwycenia elementów komediowych z sytuacji rodzących się spontanicznie w pewnej określonej grupie ludzi dobranej świadomie przez reżysera i pozostawionej własnemu losowi. Marek Piwowski rozbudował w "Rejsie" metodę wypróbowaną w poprzednich filmach. Polega ona na niedostrzegalnym wprowadzeniu elementów inscenizacji w sytuacje tworzące się w wyniku naturalnego biegu wydarzeń, a następnie obserwowanie ich metodą nowoczesnego reportażu z zapisem obrazu i dźwięku "na żywo". Redukuje to rolę scenariusza i scenopisu do pewnego rejestru zamierzeń, a ostateczny kształt filmu staje się rezultatem wspólnej pracy zespołu realizatorów i aktorów.
Aktor Postać
Kaowiec
Inżynier Mamoń
Sidorowski, uczestnik rejsu
Dziewczyna przechadzająca się w strojach kąpielowych
Krysia, żona Mamonia
Pasażer bez biletu, kolega "kaowca"
Filozof
Marynarz
Uczestnik rejsu
Kapitan statku
Uczestnik rejsu
Wędkarz
Poeta
Uczestnik rejsu
Uczestnik rejsu
Profesor, uczestnik rejsu
Członek komisji konkursowej
Roman, uczestnik zgaduj-zgaduli
Śpiewak
Uczestniczka rejsu
Śpiewak Józiu
Sidorowska
Uczestnik zgaduj-zgaduli
Członek komisji konkursowej
Sędzia
Uczestnik rejsu
Uczestnik rejsu
Uczestniczka rejsu
Wojtuś-Romek, syn Mamoniów

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *