Zezowate szczęście (1960)
Film
Czas trwania: 1 godz. 47 min.
Opis
Zezowate szczęście (1960) to czarno-biała polska komedia filmowa w reżyserii Andrzeja Munka, nakręcona na podstawie scenariusza Jerzego Stefana Stawińskiego. Film opowiada o losach Jana Piszczyka, oportunisty, który w ciągu ćwierćwiecza historii Polski usiłuje przypodobać się aktualnym władzom.
Fabuła
Akcja filmu rozpoczyna się w latach 20. XX wieku. Młody Jan Piszczyk, syn krawca, pragnie być „korektnym obywatelem”. W tym celu zapisuje się do harcerstwa, jednak podczas defilady skompromituje się, wpadając do rowu. Niezrażony niepowodzeniem, Piszczyk postanawia zostać korporantem. Tym razem też nie udaje mu się osiągnąć celu – podczas antysemickich zajść na uniwersytecie zostanie wzięty za Żyda.
Po wybuchu II wojny światowej Piszczyk zostaje wcielony do wojska. Pragnie walczyć o ojczyznę, jednak trafia do oflagu. Po wojnie, wraz z nastaniem PRL-u, Piszczyk postanawia przypodobać się nowej władzy. Udaje mu się zdobyć posadę dyrektora sklepu, jednak wkrótce zostaje aresztowany za defraudację.
W więzieniu Piszczyk opowiada swoje życie dyrektorowi zakładu karnego. Opowiada o swoich kolejnych metamorfozach, które zawsze kończyły się fiaskiem. Piszczyk jest antybohaterem, ponieważ kolejne, bezkrytyczne przemiany dokonuje za późno.
Analiza
Piszczyk – antybohater
Jan Piszczyk to postać tragiczna i antybohateryczna. Jest on ofiarą własnej ambicji i konformizmu. Chce za wszelką cenę dostosować się do aktualnej sytuacji politycznej, jednak z różnych powodów mu się to nie udaje.
Piszczyk jest typem oportunisty. Nie ma żadnych własnych przekonań ani wartości. Jest gotów zrobić wszystko, aby osiągnąć swój cel. Dlatego też zmienia swoje poglądy i zachowania w zależności od sytuacji.
Piszczyk jest również postacią tragiczną. Jest on skazany na klęskę. Każda jego próba przypodobania się władzy kończy się fiaskiem.
Krytyka systemu komunistycznego
Film „Zezowate szczęście” można interpretować jako krytykę systemu komunistycznego. Piszczyk jest symbolem człowieka, który próbuje przystosować się do totalitarnego systemu. Jednak jego próby zawsze kończą się fiaskiem.
Komizm i tragiczność
Film „Zezowate szczęście” jest jednocześnie komedią i tragedią. Piszczyk jest postacią komiczną, ponieważ jego kolejne metamorfozy są absurdalne i groteskowe. Jednak jego historia jest również tragiczna, ponieważ pokazuje, że człowiek może zostać skazany na klęskę, jeśli będzie próbował dostosować się do totalitarnego systemu.
Podsumowanie
„Zezowate szczęście” to film, który porusza ważne tematy społeczne i polityczne. Jest to dzieło złożone i wielowarstwowe, które można interpretować na różne sposoby.