Konsul (1989)

Sprytny oszust Czesław Wiśniak (Piotr Fronczewski) prowadzi przestępczą działalność, wykorzystując przy tym ludzką naiwność. Z łatwością potrafi wyłudzić od łatwowiernych osób każdą ilość pieniędzy. Podając się za Jacka Ben Silbersteina doprowadza do otwarcia fikcyjnego konsulatu austriackiego we Wrocławiu. Interes "kręci się", a jego bezkarnemu właścicielowi wciąż rośnie apetyt na zdobywanie coraz większych zysków...

Historia oparta na biografii słynnego w latach 60. hochsztaplera Czesława Śliwy. Bohater filmu, Czesław Wiśniak (Piotr Fronczewski), wychodzi z więzienia na zwolnienie warunkowe. Wpada na pomysł, by w Warszawie podać się za konsula austriackiego. Załatwia dokumenty, urządza wystawny bankiet i jako Jack Ben Silberstein odbywa liczne spotkania z przedstawicielami lokalnych władz.

Debiutancka komedia sensacyjna Mirosława Borka korzysta z autentycznej historii Czesława Śliwy alias Jacka Ben Silbersteina, sławnego hochsztaplera schyłku lat 60. Śliwa ukończył szkołę podstawową i jedną klasę zawodówki, ale pracował jako inżynier-racjonalizator. Zasłynął z tego, że sprzedawał rzeczy, których nie miał. Jego najgłośniejszym wyczynem było jednak prowadzenie przez miesiąc fikcyjnego konsulatu niemieckiego we Wrocławiu: złożył nawet listy uwierzytelniające w Radzie Państwa, urządzał bankiety dla miejscowych notabli. Skazany w 1970 roku na kilka lat pozbawienia wolności zakończył barwne życie w więzieniu. Bork przewertował 15 tomów akt sądowych i dotarł do sędziego, który przewodził procesowi. Przeniósł akcję na przełom lat 70. i 80., bohatera nazwał Czesławem Wiśniakiem (w tej roli Piotr Fronczewski), i wybrał dla filmu pięć autentycznych historii, z których tylko w jednej - o szpitalnym pacjencie podającym się za dygnitarza PZPR - prawdziwy Śliwa nie uczestniczył.

Film rozgrywa się w dwóch płaszczyznach – aktualnej, to rozprawa procesowa oskarżonego Wiśniaka z udziałem oszukanych przez niego osób i retrospekcji pięciu oszustw, które popełnił. Główny bohater – Czesław Wiśniak, wychodzi z więzienia na zwolnienie warunkowe. Odwiedza dawną dziewczynę Ankę, która aktualnie jest partnerką Grubego, handlarza z Wybrzeża. Anka nie chce utrzymywać kontaktów z Wiśniakiem, ten postanawia odegrać się na Grubym i proponuje mu hurtową sprzedaż jeansów. Towaru nie posiada, wymyśla podstęp, który kończy się sukcesem. Bohater odświeża kontakty, odwiedza dawnego znajomego z więzienia – Andrzeja i zdobywa zaufanie jego żony, Janki, która naiwnie oczarowana jego elokwencją załatwia mu posadę głównego technologa. Szantażem załatwia dyplom inżyniera i rozpoczyna pracę. Odnajduje go Gruby, z dwoma opryszkami wyciągają go z pracy, dotkliwie biją i wyrzucają z samochodu. Przytomność odzyskuje w szpitalu, gdzie podaje się za brata członka Biura Politycznego, dzięki czemu zyskuje komfortowe warunki i opiekę. W szpitalu pojawia się Anka. Wiśniak, świadom zbliżającej się dekonspiracji, przy jej pomocy ucieka i już razem zatrzymują się w hotelu w Warszawie. Pojawia się kolejna okazja. Oszukując rodzinę taksówkarza Mitury, zdobywa dużą kwotę pieniędzy. Dobra passa trwa. Zainspirowany zdarzeniem z hotelu, wpada na pomysł założenia konsulatu austriackiego, znając zaledwie kilka słów po niemiecku. W otoczeniu pojawiają się ludzie liczący na dobre posady, wszystko pomyślnie się rozwija, trwają przygotowania do inauguracyjnego bankietu. Znowu pojawia się Gruby, rozpoznając w uzurpatorze Wiśniaka. Niedoszły konsul musi uciekać, zabiera Ankę i jadę w kierunku granicy z NRD. Tutaj oddaje się w ręce milicji, rozpoczyna kolejną rolę – więźnia politycznego.