Dotyk zła / Touch of Evil (1958)

Dotyk zła, reż. Orson Welles (1958)

W nocy z 29 na 30 września 1958 roku, w amerykańskim miasteczku na granicy z Meksykiem, dochodzi do eksplozji samochodu. W wyniku wypadku ginie lokalny biznesmen, Joseph Grandi, oraz jego kochanka, Tanya. Świadkiem zdarzenia jest meksykański policjant ds. narkotyków, Ramon Miguel Vargas (Charlton Heston), który przyjechał do miasteczka w związku z oficjalnym ślubem z Susie (Janet Leigh).

Vargas zgłasza się na policję i oferuje swoją pomoc w śledztwie. Sprawę prowadzi Hank Quinlan (Orson Welles), „gwiazda” miejscowej policji, który ma opinię nieustępliwego i bezwzględnego stróża prawa. Quinlan od razu nie przypada do gustu Vargasowi, który podejrzewa go o nieczyste zagrania. Jego podejrzenia zostają wzmocnione, gdy przyłapuje Quinlana na fabrykowaniu dowodów w sprawie.

Vargas postanawia przyjrzeć się bliżej wcześniejszym śledztwom Quinlana i odkrywa, że ten od lat uprawia proceder fabrykowania dowodów. W tym celu Quinlan współpracuje z miejscowym bossem mafijnym, Joe Grandim. Grandi jest również kochankiem Tany, która była świadkiem morderstwa swojego ojca, dokonanego przez Quinlana.

Quinlan postanawia się bronić i „udowodnić”, że to Vargas prowadzi nieczystą grę. W tym celu wchodzi w układ z Grandim. Jego ludzie porywają żonę Vargasa, Susie, i wywożą ją na meksykańską stronę. Kiedy policja znajduje Susie w hotelowym pokoju, oprócz podrzuconych narkotyków, znajduje się tam także ciało Grandiego.

Quinlan przedstawia to jako dowód winy Vargasa, który miałby zabić Grandiego, aby chronić swoją żonę. Vargas zostaje aresztowany i skazany na śmierć.

W ostatniej scenie filmu Vargas jest prowadzony na miejsce egzekucji. W drodze na szubienice słyszy głos swojej żony, która prosi go, aby nie przyznał się do winy. Vargas odmawia, ale w jego oczach widać, że nie jest przekonany o swojej niewinności.

Motywy

Dotyk zła to film, który porusza wiele ważnych tematów, takich jak:

• Pogarda dla prawa i sprawiedliwości. Quinlan to postać, która nie szanuje prawa i sprawiedliwości. Jest gotów zrobić wszystko, aby osiągnąć swój cel, nawet jeśli oznacza to łamanie prawa.
• Korupcja wśród stróżów prawa. Quinlan to nie jedyny skorumpowany policjant w filmie. Wszyscy funkcjonariusze miejscowej policji są w jakiś sposób związani z mafią.
• Związek między dobrem a złem. Film pokazuje, że granica między dobrem a złem jest bardzo cienka. Vargas i Quinlan to dwa przeciwstawne bieguny, ale obaj są w stanie popełnić zło.

Twórcy

Orson Welles to jeden z najwybitniejszych reżyserów w historii kina. Był także aktorem, scenarzystą i producentem. Welles zasłynął z takich filmów jak Obywatel Kane (1941), Magdalena (1954) czy Król Lear (1953).

Charlton Heston to amerykański aktor, który zasłynął z takich filmów jak Ben-Hur (1959), Królestwo niebieskie (1958) czy Planeta małp (1968).

Janet Leigh to amerykańska aktorka, która zasłynęła z takich filmów jak Psychoza (1960), Wzgórza mają oczy (1977) czy Czerwony świt (1984).

Ocena

Dotyk zła to jeden z najwybitniejszych filmów noir w historii kina. Jest to dzieło pełne napięcia, suspensu i moralnych dylematów. Film został doceniony przez krytyków i zdobył wiele nagród, w tym Złotą Palmę na festiwalu w Cannes.