Ostatnia stacja / The Last Station (2009)

„Ostatnia stacja” to poruszający obraz ukazujący ostatnie chwile życia wybitnego pisarza Lwa Tołstoja, którego postać ożywia niezrównana Helen Mirren jako Zofia, żona i współtwórczyni jego dzieł. Przez prawie pół wieku pełniła rolę nie tylko żony, lecz także muzy, kochanki i oddanej sekretarki tego geniusza literatury, którego wciela się w niego wirtuozersko Christopher Plummer. Tołstoj, znany z monumentalnych dzieł, w swoich ostatnich dniach staje przed wyborem, który poruszy nie tylko jego życie, ale i losy wielu innych postaci skupionych wokół niego.

Główną oś narracji stanowi zmagania Zofii, gdy poznaje decyzję męża o przekazaniu majątku oraz praw do swoich dzieł narodowi rosyjskiemu zgodnie z nową filozofią życiową. Niepohamowana determinacja Zofii w obliczu tego wyboru napędza akcję filmu, rzucając ją w wir złożonych relacji i intryg, które rozwijają się na posiadłości Jasna Polana, otoczonej przez przyjaciół i krewnych pisarza. Wśród tych zawiłych więzi i misternych intryg wyrasta historia nie tylko wielkiej miłości, ale także manipulacji, poświęcenia i egoizmu.

W filmie pojawia się także postać Walentina, nowego sekretarza Tołstoja, który odgrywa kluczową rolę w jego życiu w ostatnich miesiącach. Wcielając się w tę postać, James McAvoy wnikliwie ukazuje duchową podróż młodego człowieka, który jako idealny tołstoista odkrywa nowe spojrzenie na życie dzięki Maszy, zagranej przez Kerry Condon. To właśnie przez tę relację Walentin odkrywa zarówno siłę miłości, jak i jej cielesny wymiar, co stanowi ważny wątek w filmie, choć nie dominujący.

Niewątpliwie jednak serce „Ostatniej stacji” bije w relacjach między Zofią a Tołstojem, które są kręgosłupem całej historii. Miłość, poświęcenie, ale także manipulacja i konflikt rodzinny splatają się w tym poruszającym obrazie, który zadaje fundamentalne pytania o naturę ludzkich związków i siłę emocji. Helen Mirren w roli Zofii emanuje siłą charakteru i determinacją, podczas gdy Christopher Plummer jako Tołstoj wspaniale balansuje pomiędzy wewnętrznym konfliktem a duchowym spokojem.

Reżyser Michael Hoffman nie tylko oddaje wierne obrazy rosyjskiej prowincji i atmosfery epoki, ale także penetruje psychologiczne głębiny postaci, ukazując ich wewnętrzne rozterki i zmaganie się z własnymi przekonaniami. Poprzez starannie skomponowane kadry i subtelne niuanse aktorskie, „Ostatnia stacja” staje się nie tylko portretem wybitnego pisarza na skraju życia, lecz także uniwersalną opowieścią o miłości, poświęceniu i ludzkiej naturze.