Rok diabła / Rok ďábla (2002)
Film
Czas trwania: 1 godz. 28 min.
Opis
„Rok diabła” to fascynująca podróż przez labirynt rzeczywistości i wyobraźni, wyreżyserowana przez Petr Zelenkę, znanego polskim widzom jako twórcę scenariusza do przebojowych „Samotnych”. W tej filmowej opowieści, która miesza fakty z fikcją, Zelenka przenosi nas w świat muzyków, którzy grają samych siebie, wplatając w to magiczną nutę pełną duchów i aniołów stróżów.
Jan Holman, przezwyciężający alkoholizm dokumentalista, wyrusza do Czech, aby zrealizować film o szpitalu odwykowym. Tam spotyka Jaromíra Nohavicę i jego anioła stróża, Karla Plíhala, który w ciekawej inscenizacji ukazuje swoje własne pogrzebne widowisko. To spotkanie zespołu „Czechomor” podczas ceremonii pogrzebowej porusza Plíhala na tyle, że proponuje on muzykom wspólne występy, co staje się zalążkiem niezwykłej historii, gdzie granica między rzeczywistością a fantazją staje się coraz bardziej mglista.
Film, choć zaczyna się jako dokument, szybko przemienia się w surrealistyczną podróż, w której trudno odróżnić prawdę od kłamstwa. Bohaterami stają się prawdziwi muzycy, tacy jak Jaromir Nohavica, Karel Plihal oraz zespół „Czechomor”, a także zagraniczni artyści, jak brytyjski muzyk rockowy Jaz Coleman. Wszyscy oni splatają się w tej opowieści z holenderskim dokumentalistą Janem Holmanem, odgrywanym przez czeskiego reżysera Jana Prenta.
Rozważane są liczne tematy, od walki z nałogiem alkoholowym po rolę mediów w życiu współczesnego człowieka, a także dylematy związane z wiarą i kontrastem między dobrem a złem, symbolizowanym przez anioła i diabła. Jednak główną rolę odgrywa tu muzyka, która stanowi doskonałe tło dla metafizycznych refleksji i wędrówek bohaterów.
Petr Zelenka, zręcznie łamiąc konwencje filmowej narracji, używa różnorodnych środków, aby wplątać widza w labirynt ironii, metafor i przenikających się epizodów. Efektem jest mistyfikująca opowieść, która unika jednoznacznej interpretacji, pozostawiając widza z pytaniami i refleksjami nad naturą rzeczywistości i wyobraźni. „Rok diabła” to nie tylko film, to podróż przez zakamarki ludzkiej egzystencji, gdzie granice między tym, co realne, a tym, co tylko zmysłowe, stają się niewyraźne.
